Dit stond vanmorgen in trouw

?Gevangeniswezen is sluitpost?

door Louis Cornelisse

Het gevangeniswezen is sluitpost van justitie geworden. Heleen Peters pleit juist voor optuigen van de detentie in plaats van versobering.

Met talloze betrokkenen bij de penitentiaire inrichtingen sprak de juriste de afgelopen maanden. Morgen studeert ze af bij de Utrechtse hoogleraar strafrecht professor C. Kelk. Vrijdag wordt een symposium gehouden over haar rapport ?GeDONN(d)ER in de Bajes? georganiseerd door de Wetenschapswinkel Rechten van de Universiteit Utrecht.

De feestelijkheden staan in contrast met de teneur van haar onderzoek over wat ze aantrof in de gevangenissen. In snel tempo worden ?verworvenheden? afgebroken. ,,Neem het avondprogramma. Dat is door de bezuinigingen stopgezet. Dat betekent dat na vijven iedereen op cel zit. Bellen met thuis of een kaartje leggen kan niet meer?, zegt Peters. ,,Gedetineerden vereenzamen. Het contact met de bewaarders, de PIW?ers, wordt minimaal. Die hebben geen tijd en gelegenheid meer om stemmingen en conflicten op te vangen.?

Scholing is volgens wettelijke regels een recht binnen de gevangenis. Toch komt in de praktijk slechts één op de vijf gedetineerden in aanmerking voor het volgen van een opleiding. Kort gestraften of ongemotiveerden worden uitgesloten. Het is volgens Peters de omgekeerde wereld: ,,De kansrijken kunnen naar het klaslokaal, de mensen die het ?t moeilijkst hebben, komen niet in aanmerking. Wat denk je wat er gebeurt als die buiten komen??

De maatregel van twee op één cel is inmiddels landelijk ingevoerd. De nieuwste plannen komen neer op meermanscellen, waarbij er soms zes gedetineerden in één ruimte worden opgesloten. Als die niets te doen hebben overdag en in de avond in de cel moeten blijven, zullen de spanningen nog meer oplopen, voorspelt Peters.

,,Het is niet te snappen waarom minister Donner van justitie niet eerst afwacht hoe twee op één cel uitpakt voor hier aan te beginnen. Daar zijn problemen genoeg met invullen wie wel en wie niet bij elkaar kunnen.?

In haar onderzoek komt Peters met een warm pleidooi voor het in ere herstellen van de Reclassering. Nu gaat het na vrijlating van de ex- gevangene vaak al snel mis. Er is geen werk en geen huis.

,,Het zou goed zijn als alle gedetineerden scholing en reclassering zouden krijgen. Het zou nog beter zijn als gedetineerden meer zouden verdienen tijdens hun gevangenschap. Wie werkt of op de wachtlijst voor arbeid staat ontvangt 12,80 euro per week. Daar moet de TV van gehuurd worden en de telefoonkaart van betaald worden. Mijn idee is: laat ze sparen voor na ontslag uit detentie, dan hebben ze een echte nieuwe start.?